Lưu đắc khô hà thính vũ thanh

Tôi nhớ tới câu thơ của Lý Nghĩa Sơn. "Lưu đắc khô hà thính vũ thanh", còn lại mỗi sen tàn để nghe tiếng mưa. Nỗi buồn mùa thu hiu hắt vời vợi. Mọi thứ đã trở nên xa xôi, đã rời xa, chẳng còn gì ở đây nữa, chỉ còn nhúm sen tàn như một niềm an ủi cuối cùng với chút hy vọng mong manh được nghe tiếng mưa thu rơi trên lá sen khô. Mưa rơi không có tiếng, nhưng va đập vào những vật khác tạo ra âm thanh. Va vào không khí tạo ra tiếng mưa trong trời đất. Rơi xuống lá cây, rơi xuống mái hiên lại tạo ra những âm thanh khác. Người xưa nghe tiếng mưa rơi trên tàu lá chuối có thể không ngủ được suốt đêm. Câu thơ cổ điển đẹp kỳ lạ. Tôi không hiểu tại sao nó lại đẹp như thế, mà lại không cũ kỹ, xa lạ. Tôi như thấy Nghĩa Sơn đang cô độc ở một mái đình bên cạnh hồ sen mùa thu. Người xưa nhớ nhau có thể gọi là tương tư. Ngày nay đàn ông nhớ nhau không thể dùng tương tư được nữa. "Tương tư lọ phải là trai gái" đã là một quá vãng xa xôi. Tiếng mưa rơi trên lá sen hẳn phải là một kỷ niệm giữa Nghĩa Sơn và anh em họ Thôi, để giờ đây khi mỗi người mỗi ngả nhìn thấy sen tàn những ký ức dĩ vãng chợt ùa về như nỗi tương tư, như nỗi nhớ xa xôi, bồi hồi theo tàu lá úa. Mùa thu, mọi người đua nhau đi ngắm lá phong vàng, không ai đi nhìn đầm sen úa. Mùa hạ đã qua còn ai "thưởng lục hà trì"? Những chiếc lá sen khô, như dấu ấn của thời gian, lưu lại trên mình những khoảnh khắc của thời gian đã qua. Một tiếng mưa thôi sẽ òa vỡ trên lá sen khô. Bao giờ lại gặp mùa thu để nghe tiếng mưa rơi trên lá sen khô?

Túc Lạc thị đình ký hoài Thôi Ung, Thôi Cổn

Trúc ổ vô trần thủy hạm thanh
Tương tư điều đệ cách trùng thành
Thu âm bất tản sương phi vãn
Lưu đắc khô hà thính vũ thanh
Lý Thương Ẩn

Ở đình họ Lạc nhớ nhung Thôi Ung, Thôi Cổn

Hiên nước trong xanh trúc mướt bờ
Xa xôi cách trở nhớ khôn vừa
Bóng thu bảng lảng chiều sương đổ
Còn mỗi sen tàn hóng tiếng mưa
(Đông A dịch)