Thursday, December 18, 2008

Mishima: một cuộc đời trong bốn chương

Tôi không biết bộ phim này, "Mishima: một cuộc đời trong bốn chương". Đọc The New Yorker mới biết có. Internet thật tuyệt vời, ngay lập tức tôi tìm được bộ phim này để xem. Đột nhiên tôi nhận ra rằng gần như mình chưa đọc tác phẩm nào của Mishima. Thật kỳ lạ. Tại sao lại chưa chứ? Tiếng Việt tôi mới thấy có bản dịch Kim các tự. Không biết còn có bản tiếng Việt các tác phẩm nào khác của Mishima. Mishima không được dịch nhiều ra tiếng Việt là một thiệt thòi lớn cho những ai không đọc được ngoại ngữ. Xem phim mới nhận ra Mishima có tác phẩm Tự thú của một mặt nạ. Hán tự của "mặt nạ" trong tiếng Nhật là "giả diện". Tôi chợt nhớ ra vừa mới đây nghĩ về mặt nạ. Nhớ đến bài thơ của Octavio Paz. Mặt nạ như một sân khấu còn bộ mặt như một cuộc đời. Các câu chuyện cứ dường như cứ nhằng nhịt đan vào nhau. Chưa rõ từ nguyên tiếng Việt của "mặt nạ" có xuất xứ từ đâu? Tại sao lại là "nạ"? "Nạ" có nghĩa là gì?

Tôi nghĩ Mishima hấp dẫn không chỉ ở văn chương, mà còn ở chính cuộc đời của ông. Bộ phim về cuộc đời của ông qua chính các tác phẩm văn học của ông. Bộ phim mở đầu bằng cảnh mặt trời mọc và kết thúc cũng bằng cảnh mặt trời mọc như trọn vẹn một cuộc đời.

Mở đầu Tự thú của một mặt nạ, Mishima viết: "Tôi thường cố gắng từ rất lâu chứng minh với mọi người xung quanh rằng tôi sẽ nhớ lại được lúc tôi sinh ra". Mở đầu rất lạ, sau khi dẫn Dostoyevsky nói về cái đẹp trong tác phẩm Anh em nhà Karamazov. "Cái đẹp là một thứ kỳ lạ và kinh khủng", Dostoyevsky viết. Tôi chợt nhận ra rằng có thể nhiều người lầm tưởng về lời tự thú của chiếc mặt nạ. Không phải là một vấn đề gì đó kiểu như lạc loài hay không lạc loài. Đó là một thẩm mỹ về cuộc sống. Khi xem xét trong khía cạnh mỹ học, vấn đề như vậy sẽ ở một tầm cỡ khác. Tự thú của một mặt nạ có bốn chương cũng giống như cấu trúc bốn cảnh của bộ phim. Tôi nghĩ văn học như một gedanken experiment khám phá những vẻ đẹp và bí ẩn của con người.

3 comments:

  1. Bác DA này cũng nhiều chuyện nhỉ, Vừa biết ngâm thơ, đọc sách còn lại biết chính trị nữa chứ. 'P'hong 'A'nh o '25' dạo này ít việc làm phải không?

    ReplyDelete
  2. Ngoài Kim Các Tự và Tiếng Sóng thì còn có Người Thủy Thủ Bị Biển Khước Từ, Khát vọng yêu đương đã được dịch sang tiếng Việt

    ReplyDelete
  3. Truoc 75, con co TIENG SONG (hay Chieu Hom Lo Chuyen).
    Khoang 1993, co Viet hoa 1 vo kich cua Mishima( ong ta cung chuyen tu 1 tich tuong Noh). San Khau 5B dien duoc 50 xuat voi Thanh Loc, Hong Dao.(co le ban ve duoc vi ten dien vien)
    1 lanh dao van hoa cho biet thay vo co 1 diem gi do sai nhg chua goi ten duoc.
    Sau do duoc de nghi ngung vi da kham fa ra vo nay dua tren triet hoc ngoai Marx
    2003, khi day hoc ky kich nuoc ngoai, co dung KOMACHI cua ong cho sinh vien nam ap chot truong San Khau. Tiec la dien chi 1 lan.
    Hien da dich 5 vo dua theo cac tong Noh cua Mishima, cung 3 vo cua Kobo Abe, nhg khg ai dam dung het (co le so khg ban ve duoc). Chi hy vong dung trong truong cho sinh vien,nhg nay cung mat day roi.

    ReplyDelete