Đoạn trích sau được dịch từ bài viết Bi kịch của những con người thép của A. Koestler thay cho lời bạt trong cuốn tiểu thuyết Bóng tối giữa ban ngày, bản tiếng Nga, do Aleksiev dịch. Đoạn trích này là lời biện hộ của Koestler về sự trùng hợp kỳ lạ những chi tiết trong tiểu thuyết Bóng tối giữa ban ngày của ông và cuốn sách tự thuật Tôi từng là mật vụ của Stalin của Krivitsky. Điều đáng chú ý là cuốn sách của Krivitsky được xuất bản trước khi tiểu thuyết của Koestler được xuất bản. Lời biện hộ mình của Koestler liệu có đáng tin cậy không?
Tôi chỉ đọc cuốn sách của Krivitsky vài năm sau khi hoàn thành Bóng tối giữa ban ngày, bởi vì khi viết xong tiểu thuyết của mình một thời gian dài tôi không còn sức để có thể chạm vào bất cứ thứ gì liên quan đến nó. Khi đọc tôi cứ phải chịu đựng cảm giác bệnh hoạn mà các nhà tâm thần học gọi là deja vu. Sự giống nhau với lần thẩm vấn Rubashov lần đầu thật là kỳ lạ. Vấn đề không phải ở chỗ trùng lặp logic của Slutsky và Ivanov - cái này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi vì thực chất tiểu thuyết được hình thành bằng chính cùng một nhóm quan niệm và sự kiện. Trùng lặp các chi tiết đến sửng sốt: trong cả hai truyện khi bắt đầu thẩm vấn đã lộ rõ những ký ức về cuộc nội chiến, trong đó người thẩm vấn trong thời gian đấy là cấp dưới của người bị thẩm vấn; trong cả hai truyện một người trong số họ bị thương nặng ở chân; và cuối cùng trong cả hai truyện người ta cũng thanh toán người thẩm vấn. Tôi cảm thấy là tôi đọc về hai người giống nhau như đúc về tinh thần, Ivanov và Rubashov, tựa hồ như là sự thật trong những cách thức mơ hồ đã thăng hoa những tư liệu hiển nhiên của trí tưởng tượng của tôi.
Bi kịch của những con người thép
A. Koestler
A. Koestler
[trích dịch]
Tôi chỉ đọc cuốn sách của Krivitsky vài năm sau khi hoàn thành Bóng tối giữa ban ngày, bởi vì khi viết xong tiểu thuyết của mình một thời gian dài tôi không còn sức để có thể chạm vào bất cứ thứ gì liên quan đến nó. Khi đọc tôi cứ phải chịu đựng cảm giác bệnh hoạn mà các nhà tâm thần học gọi là deja vu. Sự giống nhau với lần thẩm vấn Rubashov lần đầu thật là kỳ lạ. Vấn đề không phải ở chỗ trùng lặp logic của Slutsky và Ivanov - cái này không có gì đáng ngạc nhiên, bởi vì thực chất tiểu thuyết được hình thành bằng chính cùng một nhóm quan niệm và sự kiện. Trùng lặp các chi tiết đến sửng sốt: trong cả hai truyện khi bắt đầu thẩm vấn đã lộ rõ những ký ức về cuộc nội chiến, trong đó người thẩm vấn trong thời gian đấy là cấp dưới của người bị thẩm vấn; trong cả hai truyện một người trong số họ bị thương nặng ở chân; và cuối cùng trong cả hai truyện người ta cũng thanh toán người thẩm vấn. Tôi cảm thấy là tôi đọc về hai người giống nhau như đúc về tinh thần, Ivanov và Rubashov, tựa hồ như là sự thật trong những cách thức mơ hồ đã thăng hoa những tư liệu hiển nhiên của trí tưởng tượng của tôi.
No comments:
Post a Comment