Wednesday, January 28, 2009

Về bản dịch Những kẻ thiện tâm

Mặc dù không biết tiếng Pháp tôi vẫn có thể nhận ra những khiếm khuyết trong bản dịch tiếng Việt Những kẻ thiện tâm của Cao Việt Dũng. Cũng vì do không biết tiếng Pháp nên tôi chỉ có thể nhận ra những khiếm khuyết ở cấp độ thấp. Một khó khăn nữa là khi đọc tôi đã không đánh dấu những chỗ khiếm khuyết hay nghi ngờ có khiếm khuyết nên bây giờ không thể liệt kê toàn bộ. Có thể nói biên tập và người sửa bản in đã không hoàn tất công việc của mình được tốt nên tôi đã bắt gặp đôi chỗ lỗi in ấn.

Khiếm khuyết nổi bật trong bản dịch tiếng Việt là sự thiếu nhất quán trong việc phiên âm địa danh, tên người. Tôi lấy ví dụ Munich trong nguyên bản tiếng Pháp được đổi thành Muenchen của tiếng Đức, nhưng Cologne lại vẫn được giữ nguyên mà không được đổi thành Koeln. Tên người, tên địa danh Nga, Ba Lan cũng trong trường hợp tương tự. Một đằng là Matxcova, nhưng đằng khác lại là Ourals, một bên là Vasava, bên khác là Cracovie. Tôi không thích thú khi đọc "sông Đông" và cực kỳ ghét khi nhìn thấy Pouchkine, một kiểu phiên âm Việt hóa kỳ dị và một lối viết theo tiếng Pháp với "ou", với "ch", với "e" như chọc vào mắt.

Phần phụ lục vừa thiếu, vừa thừa, vừa sai. Tôi không hiểu có nhu cầu gì cần phải giải thích Muenchen là Munich [mà đã thích giải thích sao không giải thích Cracovie?]. Kompot được giải nghĩa là "món mứt hoa quả", datcha là "nhà nông thôn kiểu Nga" là sai bét. Kompot là thứ nước nấu từ quả phơi khô, datcha là kiểu nhà nghỉ ngoại ô ở Nga.

Trang 327 tập 1 có câu: "Chúng tôi trở xuống thành phố bằng Verkhii rynok, nơi những người nông dân đang hoàn thành việc chất gà qué, trái cây và rau cỏ không bán được xe bò hoặc trên lưng lũ la." Một câu có 3 khiếm khuyết. Thứ nhất phần phụ lục không giải thích Verkhii rynok, thứ hai giới từ "bằng" là một từ tối nghĩa, thứ ba thiếu giới từ "lên" [xe bò]. Đây là một ví dụ mà may mắn là tôi tìm lại được mặc dù đã không đánh dấu.

4 comments:

  1. Khi người ta trẻ người ta thích khoe chữ vậy mà. Tôi cũng chưa già lắm, mà chữa mãi vẫn không hết tật khoe những thứ mình không biết, giống như dịch giả này.

    ReplyDelete
  2. Có lẽ Cao Việt Dũng chưa đủ độ chín để dịch một tác phẩm lớn cỡ "Những kẻ thiện tâm". Tuy nhiên em vẫn khâm phục sự dũng cảm của dịch giả này.

    ReplyDelete
  3. Em rất muốn đọc Những Kẻ Thiện Tâm, rất tiếc là đi tìm mấy ngày nay mà không có ...

    ReplyDelete
  4. vậy là bản tiếng việt không được recommended lắm bác nhỉ/

    ReplyDelete