Trong bộ phim tài liệu này, Tarkovsky trả lời một số câu hỏi liên quan đến điện ảnh và một số cảm nghĩ của ông. Bộ phim này hơi kỳ dị ở chỗ ngôn ngữ sử dụng trong phim là tiếng Ý và tiếng Nga lẫn lộn với nhau. Những chỗ Tarkovsky nói thì sử dụng tiếng Nga, còn những chỗ Guerra nói thì dùng tiếng Ý. Tôi ghi lại một số câu trả lời của Tarkovsky.
Khi được hỏi đối với những nhà đạo diễn lớn trên thế giới trước đây và hiện nay, có những lý do gì ông thấy cần cảm ơn họ và họ đã mang lại cho ông những cảm xúc gì, Tarkovsky trả lời: "Trước hết tôi không nhớ hết tất cả, nhưng tôi thường luôn nhớ tới thiên tài Dovzhenko, Alexander Dovzhenko, bộ phim "Trái đất" của Dovzhenko, một phim câm. Một đạo diễn gây kinh ngạc và ở vào thời kỳ của ông, điện ảnh câm, ông đã làm những thứ kỳ diệu, theo tôi. Một thứ điện ảnh thơ. Tôi chỉ trả lời ngắn ngọn câu hỏi này. Sau đó là Bresson, Robert Bresson. Bresson luôn luôn gây kinh ngạc và cuốn hút tôi bằng kiệm ước. Tôi cảm thấy ông là một nhà đạo diễn duy nhất trên thế giới đạt được sự giản đơn tuyệt đối trong điện ảnh, giống như trong âm nhạc mà Bach đạt được hay trong hội họa Leonardo hay như nhà văn Tolstoy, ví dụ như vậy, đối với tôi. Như vậy ông đối với tôi luôn là một ví dụ về sự giản đơn tài tình, một tinh thần kiệm ước. Antonioni, chân thành mà nói. Bởi vì ông luôn tạo ra ấn tượng mạnh mẽ đối với tôi trong các bộ phim, và hơn tất cả trong phim hành động, mà anh [Guerra] viết kịch bản. Ở đấy tôi nhớ rằng, khi xem phim, hành động, anh hiểu không, hành động trong điện ảnh rất tùy thuộc. Thực tế là chẳng có cái gì xảy ra cả. Đấy chính là ý nghĩa hành động trong phim Antonioni. Đó là những thứ tôi thích nhất trong phim của Antonioni. Fellini tôi thích ông vì lòng nhân hậu, vì tình yêu của ông đối với con người, vì sự giản đơn và ngữ điệu thân mật. Nếu như anh muốn biết, đấy không phải là tính đại chúng, mà đấy là tính người, mà tôi đánh giá cao, vẻ Baroque, chan chứa, tuyệt đẹp. Bộ phim "Pale moon tales" rất kinh ngạc về sự giản đơn, lịch lãm và phúc hậu không ngờ trong biểu hiện và các vai diễn. Tôi chân thành nhớ tới Vigo và cảm ơn ông, nhà đạo diễn điện ảnh Pháp, mà theo tôi là cha đẻ của điện ảnh Pháp hiện nay. Bắt đầu là đợt sóng mới, và sau đó sóng ném lên bờ và những thứ còn lại sau đợt sóng. Đấy là Vigo đã tạo dựng nên điện ảnh Pháp, nhưng sau đó thật đáng tiếc chẳng ai tiếp tục được hơn ông. Sau đấy tôi luôn vui thích nhớ tới và cảm ơn những bộ phim của đạo diễn Seigey Parazhdanov, mà tôi rất thích. Khả năng của ông về tính mâu thuẫn và tính thơ, về tình yêu đối với cái đẹp, về kỹ năng tự do hoàn toàn trong sáng tạo nội tại của ông... Tôi thường nhớ tới những bài học của Bergmann, những bộ phim của ông mà tôi rất thích. Tôi thường xem lại phim của ông trước khi làm phim mới".
Trong phim khi nói về Bergmann, cảnh quay được tách ra khỏi đoạn nói về các đạo diễn trước đấy, ở nhà của Guerra, và chuyển sang cảnh ở một lâu đài cổ ở Ý, sau một cảnh chiếu một bụi cây tú cầu rất đẹp [phụ đề tiếng Anh dịch như vậy, nhưng tôi nhìn thấy giống như bụi hồng nhỏ], và Guerra hỏi: "Chúng ta đã nhìn thấy những bông tú cầu này ở đâu? Anh có nhớ không?", "Không, tôi không nhớ". "Ravello, Ravello". Và sau đấy là đoạn nói về Bergmann ở trên. Đó là cảm nhận về Bergmann được trôi theo thời gian và sau khi Guerra gợi nhớ về một cảnh đẹp [bụi tú cầu] đã từng thấy ở đâu đó, nhưng không nhớ ra.
Khi được hỏi đối với những nhà đạo diễn lớn trên thế giới trước đây và hiện nay, có những lý do gì ông thấy cần cảm ơn họ và họ đã mang lại cho ông những cảm xúc gì, Tarkovsky trả lời: "Trước hết tôi không nhớ hết tất cả, nhưng tôi thường luôn nhớ tới thiên tài Dovzhenko, Alexander Dovzhenko, bộ phim "Trái đất" của Dovzhenko, một phim câm. Một đạo diễn gây kinh ngạc và ở vào thời kỳ của ông, điện ảnh câm, ông đã làm những thứ kỳ diệu, theo tôi. Một thứ điện ảnh thơ. Tôi chỉ trả lời ngắn ngọn câu hỏi này. Sau đó là Bresson, Robert Bresson. Bresson luôn luôn gây kinh ngạc và cuốn hút tôi bằng kiệm ước. Tôi cảm thấy ông là một nhà đạo diễn duy nhất trên thế giới đạt được sự giản đơn tuyệt đối trong điện ảnh, giống như trong âm nhạc mà Bach đạt được hay trong hội họa Leonardo hay như nhà văn Tolstoy, ví dụ như vậy, đối với tôi. Như vậy ông đối với tôi luôn là một ví dụ về sự giản đơn tài tình, một tinh thần kiệm ước. Antonioni, chân thành mà nói. Bởi vì ông luôn tạo ra ấn tượng mạnh mẽ đối với tôi trong các bộ phim, và hơn tất cả trong phim hành động, mà anh [Guerra] viết kịch bản. Ở đấy tôi nhớ rằng, khi xem phim, hành động, anh hiểu không, hành động trong điện ảnh rất tùy thuộc. Thực tế là chẳng có cái gì xảy ra cả. Đấy chính là ý nghĩa hành động trong phim Antonioni. Đó là những thứ tôi thích nhất trong phim của Antonioni. Fellini tôi thích ông vì lòng nhân hậu, vì tình yêu của ông đối với con người, vì sự giản đơn và ngữ điệu thân mật. Nếu như anh muốn biết, đấy không phải là tính đại chúng, mà đấy là tính người, mà tôi đánh giá cao, vẻ Baroque, chan chứa, tuyệt đẹp. Bộ phim "Pale moon tales" rất kinh ngạc về sự giản đơn, lịch lãm và phúc hậu không ngờ trong biểu hiện và các vai diễn. Tôi chân thành nhớ tới Vigo và cảm ơn ông, nhà đạo diễn điện ảnh Pháp, mà theo tôi là cha đẻ của điện ảnh Pháp hiện nay. Bắt đầu là đợt sóng mới, và sau đó sóng ném lên bờ và những thứ còn lại sau đợt sóng. Đấy là Vigo đã tạo dựng nên điện ảnh Pháp, nhưng sau đó thật đáng tiếc chẳng ai tiếp tục được hơn ông. Sau đấy tôi luôn vui thích nhớ tới và cảm ơn những bộ phim của đạo diễn Seigey Parazhdanov, mà tôi rất thích. Khả năng của ông về tính mâu thuẫn và tính thơ, về tình yêu đối với cái đẹp, về kỹ năng tự do hoàn toàn trong sáng tạo nội tại của ông... Tôi thường nhớ tới những bài học của Bergmann, những bộ phim của ông mà tôi rất thích. Tôi thường xem lại phim của ông trước khi làm phim mới".
Trong phim khi nói về Bergmann, cảnh quay được tách ra khỏi đoạn nói về các đạo diễn trước đấy, ở nhà của Guerra, và chuyển sang cảnh ở một lâu đài cổ ở Ý, sau một cảnh chiếu một bụi cây tú cầu rất đẹp [phụ đề tiếng Anh dịch như vậy, nhưng tôi nhìn thấy giống như bụi hồng nhỏ], và Guerra hỏi: "Chúng ta đã nhìn thấy những bông tú cầu này ở đâu? Anh có nhớ không?", "Không, tôi không nhớ". "Ravello, Ravello". Và sau đấy là đoạn nói về Bergmann ở trên. Đó là cảm nhận về Bergmann được trôi theo thời gian và sau khi Guerra gợi nhớ về một cảnh đẹp [bụi tú cầu] đã từng thấy ở đâu đó, nhưng không nhớ ra.
Cháu cảm ơn bác, điều cháu muốn tìm hiểu đã được bác dịch hộ. Cháu rất muốn nghe Tarkovsky đánh giá thế nào về phim của Antonioni và Fellini, và quả thật những đánh giá của Tarkovssky hòan tòan xác đáng. Một điều thú vị nữa là thật hiếm có một kịch tác gia nào có thể cộng tác với nhiều đại diễn giỏi như Guerra. Với Antonioni bắt đầu bằng phim " L'avventura ", hai người đã mở ra một hướng đi đọc nhất vô nhị trong điện ảnh, người ta hay gọi là " cái kết mở ". Với Fellini ông đã hợp tác trong phim "Acarmord" và phim "Gừng và Fred" . Tất nhiên với Tarkovsky là phim tài kiệu này và phim Nostalghia.
ReplyDeleteTheo cháu thì một cách gián tiếp các đạo diễn tài ba trên đã ảnh hưởng đến Tarkovsky, đã cho ông một bầu không khí Điện ảnh thật sự. Cũng hơi lạ là không hề thấy Tarkovsky nhắc đến Gordar hay Truffaut, những đạo diễn tài ba khác của nước Pháp. Còn bác muốn tìm hiểu thêm về Vigo thì trên 3a Bảo khánh cũng bán trọn bộ của ông này, 2 đĩa thôi ạ.