Tả hay tiêu chảy cấp?

Tôi không có chuyên môn về y tế cũng như về ngôn ngữ, nên chỉ suy nghĩ về vấn đề này như một cách tìm hiểu. Quả thật khi nghe thấy từ "tiêu chảy cấp" tôi đã không hiểu tỏ tường lắm. Tôi tự nghĩ rằng tiếng Việt của mình không đến nỗi quá tồi, nhưng nhiều khi nghe thấy những gì người Việt nói hay viết, tôi cứ phải quy về một tiếng nước ngoài nào đó thì mới hiểu nổi. Lần này không phải là một trường hợp hãn hữu hay ngoại lệ. Cuối cùng tôi cũng biết được "tiêu chảy cấp" là acute diarrhoea từ trang web của WHO và tra từ điển. Tôi thấy rằng "tiêu chảy cấp" cho tôi một khái niệm mù mờ vì chính cấu trúc của từ này. "Tiêu chảy" là một từ dễ hiểu, nhưng "cấp" lại là một từ khó hiểu. Người ta dễ hiểu "cấp" là bậc hay mức độ hơn là hiểu đúng nghĩa của nó là gấp. Tuy tiếng Việt là ngôn ngữ đơn lập, nhưng việc từ "cấp" đứng đơn độc một mình bổ nghĩa cho "tiêu chảy" đã khiến cho nghĩa hiển ngôn của cấu trúc từ trở nên mù mờ khó cảm nhận. Chỉ cần thay chúng bằng "tiêu chảy cấp tính" thì nghĩa của từ trở nên dễ hiểu biết bao. Điều này có thể hiểu được vì "cấp tính" chỉ cho một nghĩa và do đó không tạo ra những phân vân đa nghĩa khi tiếp nhận. Không hiểu ai là người đầu tiên dịch acute diarrhoea thành "tiêu chảy cấp", nhưng có thể thấy cách dịch này là một cách dịch dở và không được trọn vẹn. Sự khó hiểu của "tiêu chảy cấp" không phải ở khía cạnh y học, mà ở cấu trúc của từ, mà nguyên nhân là do chuyển ngữ đã không tính tới khả năng hàm hồ của từ đơn.

Xem trang web của WHO thấy rõ họ định nghĩa cholera = acute watery diarrhoea. Như vậy tiêu chảy cấp tính (tiêu chảy nước) cũng là tả. Do đó "dịch tiêu chảy cấp tính" và "dịch tả" là đồng nghĩa. Thế thì việc sử dụng thuật ngữ "dịch tiêu chảy cấp tính" thay vì "dịch tả" là không có gì sai về phương diện ngôn ngữ lẫn phương diện y tế, cũng như có thể dùng "acute watery diarrhoea" thay cho "cholera". Đọc blog này tôi có cảm tưởng rằng tác giả blog đã không hiểu cả "tả" lẫn "tiêu chảy cấp", và cũng không chịu tìm hiểu bằng vài cú nhấp chuột đơn giản tra Google mà đã tạo ra những thị phi không cần thiết vì tạo ra cảm tưởng không đúng rằng "tiêu chảy cấp" là mức độ thấp hơn hay ít nguy hiểm hơn "tả", trong khi thực chất chúng là một.