Đảo cát trắng

Không hiểu thế nào, trong friends list của tôi có Đặng Thiều Quang. Tôi cũng chẳng biết là ai. Một bằng hữu tự viễn phương lai. Thấy báo Tuổi trẻ giới thiệu Gã lang du trên cánh đồng chữ, tôi mới nhớ là trong friends list của tôi có người này. Thế là tôi thử đọc Đảo cát trắng xem thế nào. Cuối cùng thì cũng không phải là đọc vì tôi không đọc hết. Tôi chưa xác định được thể loại tiểu thuyết này, vì tất nhiên là do chưa đọc hết. Do đó cũng khó phê bình nó. Tuy vậy, tôi thấy tiểu thuyết có cấu trúc giọng song song. Hai giọng tự sự, một tôi 5xu, một tôi Trần Tiểu Đăng và một giọng truyện của 5xu. Tôi tạm gọi là giọng, do đó chưa có định nghĩa và để cho nó có hình thức, chứ nói cả 3 giọng này là một cũng chẳng sao. Cấu trúc giọng song song có thể thấy trong tiểu thuyết Thiếu nữ đánh cờ vây của Sơn Táp. Ở đấy hai giọng lần lượt thay đổi cho nhau, giống như người ta đang chơi cờ. Tiểu thuyết có cấu trúc của một ván cờ. Tôi chưa tìm ra được cấu trúc ba giọng trong Đảo cát trắng. Có thể nó chỉ mang tính hình thức, và về bản chất thực ra chẳng có cấu trúc nào. Có nghĩa là không đáng để đọc. Tôi ưa thích các cấu trúc và đọc truyện để tìm ra cấu trúc trong đấy. Kundera nói tiểu thuyết Ignorance của ông có cấu trúc như một bản Fuga. Thế là đủ hấp dẫn để đọc. Thử hình dung một bản nhạc ba giọng, chẳng hạn một piano, một violin và một cello [một bản piano trio, ví dụ như bản của Dvorak]. Các giọng lần lượt xuất hiện, lúc độc tấu, lúc đệm cho nhau, theo một chủ đề để rồi hợp xướng theo và quyện vào nhau. Khi đọc tiểu thuyết tôi nghĩ về cấu trúc. Cấu trúc là cốt lõi của tiểu thuyết, là bản lai diện mục của tiểu thuyết. Những chi tiết thể hiện chỉ là những biến tấu trên một nền cấu trúc.